Maharashtra Weather Forecast: महाराष्ट्रात मान्सूनोत्तर काळातही सरासरीपेक्षा जास्त पावसाचा अंदाज; ‘ला निना’च्या प्रभावामुळे ऑक्टोबर ते डिसेंबर २०२५ दरम्यान राज्यात पाऊस सक्रिय राहण्याची शक्यता.
मुंबई (Mumbai), ३० सप्टेंबर २०२५:
मान्सून २०२५ ने महाराष्ट्रात दमदार हजेरी लावली असून, आता परतीच्या पावसाचे वेध लागले आहेत. भारतीय हवामान विभागाने (IMD) १ जून ते ३० सप्टेंबर २०२५ या कालावधीतील पावसाची आकडेवारी जाहीर केली आहे. यासोबतच, येत्या ऑक्टोबर ते डिसेंबर २०२५ या तीन महिन्यांच्या कालावधीसाठीचा हवामान अंदाजही वर्तवला आहे, जो राज्यातील शेतकऱ्यांसाठी आणि नागरिकांसाठी अत्यंत महत्त्वाचा ठरणार आहे.
मान्सून २०२५: महाराष्ट्रात सरासरीपेक्षा २०% जास्त पाऊस, धाराशिवमध्ये सर्वाधिक ६१% अतिरिक्त नोंद
भारतीय हवामान विभागाच्या आकडेवारीनुसार, संपूर्ण देशात मान्सून २०२५ मध्ये सरासरीच्या तुलनेत ८% अधिक पावसाची नोंद झाली आहे. महाराष्ट्रासाठी हा मान्सून अधिकच समाधानकारक ठरला असून, राज्यात सरासरीपेक्षा तब्बल २०% जास्त पाऊस झाला आहे. राज्यातील बहुतांश जिल्ह्यांमध्ये पावसाने सरासरी ओलांडली आहे.
जिल्हानिहाय पावसाची आकडेवारी: सातारा वगळता बहुतांश जिल्ह्यांमध्ये दमदार हजेरी
३० सप्टेंबर २०२५ पर्यंतच्या आकडेवारीनुसार, धाराशिव जिल्ह्यात सरासरीपेक्षा सर्वाधिक ६१% जास्त पावसाची नोंद झाली. त्याखालोखाल नांदेड (४९%), नाशिक (४८%), बीड (४५%), छत्रपती संभाजीनगर (४२%), आणि पालघर (४०%) या जिल्ह्यांमध्येही पावसाने जोरदार हजेरी लावली. केवळ सातारा जिल्ह्यात सरासरीपेक्षा २०% कमी पावसाची नोंद झाली असून, उर्वरित सर्व जिल्ह्यांमध्ये पाऊस सरासरी किंवा सरासरीपेक्षा अधिक राहिला आहे.
काही प्रमुख शहरांमधील एकूण पावसाची नोंद (१ जून ते ३० सप्टेंबर २०२५):
-
मराठवाडा: बीड (१००४ मिमी), नांदेड (११५७.५ मिमी), धाराशिव (९२५.८ मिमी), परभणी (९६१.१ मिमी).
-
कोकण: ठाणे (३२५१.४ मिमी), रत्नागिरी (३१४६.५ मिमी), डहाणू (२५४८.८ मिमी).
-
मध्य महाराष्ट्र: महाबळेश्वर (६१९७.५ मिमी), नाशिक (१०५७.२ मिमी), पुणे (८४९.२ मिमी), कोल्हापूर (८४४.१ मिमी).
ऑक्टोबर ते डिसेंबर २०२५: परतीचा पाऊस लांबणार? राज्यात सरासरीपेक्षा जास्त पावसाचा अंदाज
हवामान विभागाच्या दीर्घकालीन अंदाजानुसार, येणारे तीन महिने (ऑक्टोबर ते डिसेंबर) देखील महाराष्ट्रासाठी पावसाचेच असणार आहेत. या कालावधीत राज्यात बहुतांश ठिकाणी सरासरीपेक्षा जास्त पाऊस होण्याची शक्यता वर्तवण्यात आली आहे. याचाच अर्थ, मान्सूनचा परतीचा प्रवास लांबण्याची आणि हिवाळ्यातही पावसाची शक्यता कायम राहण्याची चिन्हे आहेत.
‘ला निना’ सक्रिय होण्याची दाट शक्यता; हवामान विभागाचा महत्त्वपूर्ण अहवाल
या मान्सूनोत्तर पावसामागे पॅसिफिक महासागरातील ‘ला निना’ (La Niña) परिस्थिती कारणीभूत ठरण्याची शक्यता आहे. हवामान विभागाच्या अहवालानुसार, सध्या ‘निनो ३.४’ निर्देशांक उणे ०.४ अंश सेल्सिअस असून, तो ‘ला निना’च्या उंबरठ्यावर आहे. ऑक्टोबर ते डिसेंबर २०२५ दरम्यान ‘ला निना’ परिस्थिती विकसित होण्याची शक्यता ७१% इतकी आहे. ‘ला निना’ भारतीय मान्सूनसाठी पोषक मानला जातो आणि त्याचा प्रभाव मान्सूनोत्तर काळातही दिसून येऊ शकतो. त्याचबरोबर, सध्या कमकुवत असलेला ‘निगेटिव्ह इंडियन ओशन डायपोल’ (IOD) देखील हळूहळू न्यूट्रल (सामान्य) स्थितीकडे परतण्याची शक्यता आहे, जो पावसासाठी अडथळा ठरणार नाही.
ऑक्टोबर हीटपासून दिलासा? तापमान सरासरीपेक्षा कमी राहण्याचा अंदाज
ऑक्टोबर ते डिसेंबर या काळात राज्यात पाऊस आणि ढगाळ हवामान अधिक राहण्याचा अंदाज असल्याने, दिवसाच्या तापमानात घट होण्याची शक्यता आहे. त्यामुळे दरवर्षी जाणवणाऱ्या ‘ऑक्टोबर हीट’ची (October Heat) तीव्रता यंदा कमी राहू शकते. दिवसाचे तापमान सरासरीपेक्षा कमी, तर रात्रीच्या तापमानातही घट होऊन थंडी लवकर जाणवण्याची शक्यता हवामान विभागाने वर्तवली आहे.
